‘Lal Isua chu kan tan finnaah te, felnaah te, thianghlimnaah te, tlanaah te siam a ni’ I Kor. 1:30
Bible-ah ringtu tak takte hi tlan, chhandam, nun thar nei, piang nawn tia sawi kan nih laiin kan nun dan tur chu thianghlim, serh hran, silfai, tithianghlim a ni tur a ni tiin min hrilh zui nghal. II Kor. 6:17-ah a thupek kan hmu a, “An zing ata lo chhuak ula, a harngin awm rawh u, thil bawlhhlawh reng reng pawh dek suh u” tia koh chhuah ‘KOHHRAN’ kan ni.
Tl>m lai khan kan veng Upa pakhatin khawhar inah thu a sawi a, “|awng\ai tawpa kan sual chhiar sen loh min ngaidam ang che, tiho hi chu Jail-ah khung vek tlak an ni, ringtuin sual chhiar sen loh neih chi a ni hlei nem” a ti. A sawi zawh chuan, “Ka sawi na lutuk em?” a rawn ti a, kei chuan, ‘Lutuk lo ve’ ka lo ti. Lal Isua duhtui dan hi i hre reng ang u.
Eden huan a\ang tawh khan mihring rilru sukthlek dan hi a letlingin a kal a, suh hian tih ch^kna a siam a, Rawh hian tih hrehna a siam. Lal Isuan, “Sum lem (Khawv>l pawisa) chungah mah in rinawm loh chuan sum tak (Pathian thu) chu buaipui tlak in ni lo, Pathian leh sum rawng in bawl kawp thei lo ve” a ti. Keini chuan kan thei hle a, hlepru chungin Pulpit-ah kan lawn noh noh mai a, hlepru hausa thawhlawm thawh tam thei deuh kha mipui pawhin kan thlang tling mai zel. Thangkura puin, “A va rapthlak em!” a tih ang kha a ni.
Mi sualna sawi hi a nuam lo va, hmaichhana hrilh phei chu huaisen a ngai a, huat hlawhna a ni. Lal Isua chuan a hrilh ngam a, huat pawh a hlawh nasa. “Kei erawh chu mi haw \hin a, an thiltihte a sual tih kan hrilhfiah \hin avangin” a ti mai - Joh. 7:8. “Lalpa Isua ang turin” tih hla satute hian kan entawn ngam em le? Hla sahuai, a taka dawihzep si kan ni em? Zawlnei Ezekiela chu Pathianin, ‘Israel mipui hi keima aiah i vaukh^ng tur a ni’ a ti- Eze. 3:18. Paula chuan, “Thim thiltih rah nei ngai lovah te chuan tel suh ula, tel ahnekin a dik loh zia hriattir zawk rawh u” a ti. - Eph. 5:11. Sual sualzia hriattir hi zawlneite hna ber a nih avangin mi huat an hlawh a, martar-in an thi tam hle tih Lal Isuan a sawi. Chu chu mi thianghlim kalna kawng hlui kan zawh tur chu a ni e. Sual dovin thisen chhuak khawpa \an a ngai a ni.
Awle, Pathian thianghlim hian thil thianghlim a ngaina hle a, Bible-ah thil thianghlim ber (Most Holy) chi 10 kan hmu a, thil thianghlim (holy) chi 28 kan hmu bawk. Mak ang reng takin, thianghlim (holy) tih hi Dan awm hma Genesis-ah kan hmu lo va, Exodus-ah Dan hmel kan hmu ta a, chuta \ang chuan Thupuan thlengin hman a ni ta. Kan Bible bu tawp ber Thupuan bung tawp ber chang 11 i en chuan “A hun a lo thleng dawn ta, mi bawlhhlawh chu bawlhhlawh zel se, mi thianghlim chu thianghlim zel se” tih kan hmu. Hei hi tun hun hi a ni ta. I bawlhhlawh nge i thianghlim? Lo in ekzam rawh le.
Thianghlim tura min kotu Pathian hian inti thianghlimte a ngaihsak dan mi mal leh a huhovin pakhat ve ve chauh i sawi teh ang :
1. AD 1550 velah Protestant a lo din hnu lawk khan England-ah Nun thianghlim duh pawl Puritans an lo chhuak. An zinga pakhat chuan thianghlimna thuchah sawiin thu a hril a, mahse mipuiin a thu zirtir dan an hrethiam lo va, thuhril phalna a nei lo tiin Kohhran leh sawrkarin an man a, lung inah an khung. Lung inah chuan Thlarau pawlna changin Pathian thuchah ropui a ziak ta a, KRISTIAN VAN RAM KAWNG ZAWH bu hi a lo piang ta a, lehkhabu hmingthang Bible dawttu a lo ni ta hial. A ziaktu chu John Bunyan a ni.
2. Hetih lai hian Puritan-ho chuan mipui dodal an hlawh a, nun ulukho tiin an deuhsawh hle a, Kristian huang chhungah tihduhdahna a awm ta tlat. Tichuan Puritan mi 120 te chuan Englan chhuahsanin May-flower an tih lawnga chuangin America an pan ta. Ni tam tak hnuah America vaukam an thleng thla a, lawng a\angin an chhuak a, khawmual an han rap chu an vaiin kut insuihin an \hing\hi a, an \awng\ai a, “In the name of God, Amen” tiin chu ram chu Pathian hnenah urhsun takin an hlan. Chu ram chu tuna khawvela ram ropui ber lo ni ta United States of America kan tih khu a ni.
Hetah hian thil chiang taka lo lang a awm a, nun thianghlim duhtute hi Pathian thianghlim hian a awmpui zel \hin tih hi ani. Tunlai khawvel Lawilo Dawrpui sual pawmzam nun hi Pathianin a duh lo va, ‘Thlarau leh thil tak zeta amah chibai buktu tur hi a zawng zel a” nun thianghlim nei turin min ko mawlh mawlh a ni tih i theihnghilh lo vang u.
No comments:
Post a Comment