Thursday, February 13, 2014

Synod Finance Committee Thuchhuah
    Synod Finance Committee chuan Mizoram Synod sum hmuh leh hman dan chipchiar deuhva kohhran mipui hnena puanzar \hain a hria a, Kohhran mipuiten kan thilpekin hna a thawh dan hre renga hmasawn zel tura \an kan lak theihna a nih beiseiin thu chhuah hi buatsaih a lo ni ta a ni.
    Kum 1979 Synod Inkhawmpui chuan sawma pakhat kan pek dan tur thawhlawm ke, kan Synod huam chhunga hman tur a siam a, hetiangin :-
    1) Pathian Ram    2) Ramthar    3) Tualchhung
    Heng thawhlawm ke hrang hrangte hi han hrilhfiah leh ila
1.    Pathian Ram : Pathian Ram hi kan thawhlawm ki pui ber leh thawhlawm hmuhna lian ber a ni a. Ziaka awm chiah ni lo mahse he thawhlawm ke hi kan pek tamna ber tura ngaih \hin a ni. A ki pui ber a ni ang bawkin a hmanna pawh a tam ber a. A hmanna a zauh em avangin pawisa lo lut pawh Pathian ramah hian a tam hle a ngai \hin. |henkhatin Pathian ram hi Pastor te hlawh atan chauhva hman emaw an ti \hin a, hei hi hriat sual palh a ni. Hospital te, Education te, Theological College, Communication, Synod Multipurpose Training Centre, Property, Kohhran Hmeichhia, Kristian |halai Pawl, Rescue Home, Family Guidance & Counselling Centre, Sunday School, Revival, Synod Literature & Publication Board, Kristian Tlangau, Kristian Naupang, Music, Social Front leh a dang dangah Pathian ram hi hman a ni. Heng kan han sawi bakah hian Synod Office a\angin Pastor Quarters sakna leh enkawlna, Ram leina, Furnitures, etc. leh |anpuina lam - Kohhran dinnghehna, Kohhran indanna, Rethei \anpuina, Accident leh chhiatna thleng avanga \anpuina (Relief) te hi nuai zanga a\anga nuiah zariat te sem \hin a ni. chuvangin, Pathian ram hi kan ngaihpawimawh a \ul khawp mai.
2.    Ramthar : Ramthar thawhlawm hi Ramthara kan Field hrang hrang atan te, thawktu enkawl nan te, School leh damdawi lama kan rawngbawlnan te a hman a ni. Chanchin |ha hrilna atana kan hmalakna a lo zau ve ta hle mai, Biak In, Quarters leh School sakna hmun leina atana kan mamawh te hi a lo sang ta hle a ni. Synod rel dan tak chuan Ramthar hi sum lut ang ang hmanga amaha ding tur leh hman pawlh loh tura rel a ni. Ramthar Field-a mamawhna a san zel avangin kum tin thawktu kan lakbelh zelin, missionary kan thawn chhuak hnem ta hle a. Ramthar rawngbawlna atana mamawh hi a sang chho ta hle a ni.
3.    Tualchhung : Tualchhung sum hi keimahni tualchhung kan inenkawl ve nana tih a ni a. Ramin hma a sawn zel avangin mamawh a lo pung ta hle a. Biak In \ha, Sound System leh bungraw dang tam tak kan mamawh tawh a ni. Amaherawhchu tualchhung mamawh zawng zawng phuhruk vek tura ngaih chu a ni lo. Tualchhung mamawhna a tam avanga he lama uar vak erawh chuan thawhhona rilru a tikiam thei.
    Heng thawhlawm ki pathum kan sawi te hi ‘Sawma pakhat’ kan pekna turte an ni a. Kohhranin thawhlawm dang a siam te hi sawma pakua kan la chan a\anga pek hi kan inzirtir dan a ni. Pek dan turah a tam ber Pathian ramah, a dawtah Ramthar, a dawt lehah Tualchhung tih hi pek dana kan neih theih chuan a \ha khawp ang.
    Mi \henkhatin hre chiang lovin “Mizoram Synod chu a hausa a, thawhlawm a \hahnemngaih a \ul lo ve” tiin an sawma pakhat hmun dangah an pe niawma sawi rik a awm \hin, hei hi a pawi hle. Sawma pakua an chan a\anga hmun danga an pek theih chuan a lawmawm a, ngaihmawh theih an ni lo. Sawma pakhat hi erawh chu Kohhranah lut ngei thei se a \ha ber. Pathian ram ip-a kan Synod-in ke pathum a siam bak mahni kohhrana lo neih pawh hi tih loh atan a \ha hle. Sawma pakhat pekna rilru a la peng a, a kiam phah bawk \hin a ni.
    Kan thilpekte dinhmun tlangpui lo thlir leh ila, kum thum chhunga kan hmuh leh hman dan hetiang hi a ni :
        Hmuhna       
Kum     Budget        Hmuh   
2010 - 2011    87,59,65,200    1,01,42,37,310
2011 - 2012    1,05,95,18,400    1,29,85,75, 576
2012 - 2013    1,33,78,45,500    1,53,55,76,484
              Hmanna
Kum     Budget        Hmuh   
2010 - 2011    92,37,35,300    92,60,12,574
2011 - 2012    1,05,95,18,400    1,09,49,58,741
2012 - 2013    1,41,87,27,500    1,35,53,74,268
    Kohhranhote \hahnemngaihna avangin kan hmuh tum budget aiin a taka kan hmuh hi a tam zawk \hin a, a lawmawm hle a ni, chutih rualin Missionary kan lak belh avang te, Hospital-a damlo kan ngah avanga damdawi etc. mamawh belh avang leh synod inkhawmpui leh SEC thurel bawhzui ngai avangtea hmanna lamah pawh budget kan khum loh theih loh chang a awm \hin. Ram lei nana kan budget dah, la hman rih loh avangin 2012 - 2013 khan kan hman tum ang kan hmang pha lova, hei pawh hi budget-ah dah chhunzawm leh a ni. Kum hmasa lama kan hmuh mil zelin kum thar budget hi siam \hin a ni bawk. Hmuh lama budget kan khumna hian Financial Year thar, April-June a kan hman tam zawk \hin na hi mualpho lovin min kaltir theih phah a ni.
    Sum hman sen loh dawnga khawl zel anga sawi awm \hin hi kan hriat chian loh vang a ni a, hmalak \ulna tam takah hma kan la la thei lo  ani zawk. Thawktute hlawh tihpun a lo hun pawhin rawngbawlna kal zel ti\huanawp lova tihpunsak thei tur erawh chuan “Thlaveng” kan dah thei hram chauh a ni.|ampui leh chhiat rupna thleng thei laka invenna atan Synod Recerve Fund leh Mission Reserve Fund, Committee-in \ul a tih angin dah \hin a ni a, kum thum chhunga kan dah dan chu hetiang hi a ni :-
Kum    Synod Reserve Fund
2010 - 2011    2,00,00,000/-   
2011 - 2012    4,00,00,000/-   
2012 - 2013    5,00,00,000/-   
Kum    Mission Reserve Fund
2010 - 2011    50,00,000/-
2011 - 2012    50,00,000/-
2012 - 2013    2,00,00,000/-
    Reserve Fund te hi Bank-ah a pung awma dah an ni a, Bank Interest nena inbelhbawm chho zelin tunah hian Synod Reserve Fund-ah Rs. 23.38 (Crore) leh Mission Reserve Fund-ah Rs. 14.06 (crore) a awm mek a ni.
    Mizoram Synod-in Pathian malsawmna kan dawn hi a ropui hle mai. Kohhranhovin Pathian hnenah bang lovin lawmthu i sawi zel ang u. Kan hmaah rawngbawlna tam takin min hmuak reng a ni tih hriain \awng\ai leh thilpekin \an i la zel ang u.

Friday, June 17, 2011

RUALBANLO HI TUTE NGE?

                                        H. Kawlvelthanga

    Rualbanlo tih hi thuang hnihin han sawi dawn ila. Kan rilru hruaibo a nih loh nan Rualbanlo tih hi piansualna nei apiangte hi an ni ngawt lo. tanpui ngaite hi rualbanlote a ni tih kan hriat hmasak a tha awm e.
    Chanchin\ha ziak leh Tirhkohte thil tih kan en chuan, mitdel, tawngtheilo, zeng, kebai, phar leh ramhuai mante hi rualbanlo langsar zualte an ni a. A dang leh ah chuan Jaira fanu damlo nasa tak leh hmeichhe thiput rehtheilo Lal Isuan a tih dam te kha rualbanlo kan hmuh leh an ni. Heng pianphunga rualbanlote bakah hian rilru lam harsatna nei, mahni pawh inngaihtuah hleithei lo, ei leh in tur, silh leh fen, inbual fai thlenga buaipui ngai, mahni intodelh phalote hi rualbanlote an ni. Heng rualbanlote hi Lal Isua tisa put lai niah khan a ngaihsak hlawh ber berte niin, Isua tihdamna chang tute an ni.
    A chunga kan tarlan bakah hian khawvel hmasawnna leh changkannain a hrut kan tel ve loh in leh lo, ei leh bar, zirna thleng pawha a vantlang nun han tawm pha ve lo, retheihna in a kuangkuah chhungkuate hi rualbanlote chu an ni. hengho hi kan Lal Isua pawh khan angai pawimawh em em a. Mizo thawnthu pakhatah chuan Lal Lersia chuan a ram chhunga rualbanlo (Rethei) hrechiang turin an mahni angin a insiam a, Liandova te unau rualbanlohna (retheihna) a tawmpui a ni tih kan hria ang khan Lal Isua chuan Pa Pathian rilru hetiang hian a rawn puang a sin “Ka ril a tamin nangnin eitur min pe a; ka tui a halin in tur min pe a; mikhual ka nihin min thleng a; saruak ka nihin mi sint$r a; ka dam lohvin mi kan a; tan ina ka awmin ka hnenah in lo kal si” (Mathaia 25:35-40) tiin.
    Kan Lal Isua hian retheihna leh harsatna in a kuangkuah beh mek te hi amah an ni tih min hrilh a. Heng rualbanlote chunga that chhuah tute chu hming zawng zawnga hming ropui ber “Ka pa vohbik te u” ti a hming a pekte an ni. Kan Pathian hian rualbanlote hi a ngai pawimawh mai nilovin, a nihin a nih chilh a ni. A humhalh zia chu Thuthlung hluiah pawh hetiang hian kan hmu “Kebai chu a thi bangah a ka siam anga, hla taka hnawhbo chu hnam chak takah ka siam ang; tan achinah chuan Zion tlanah kumkhuain LALPA chuan an chungah ro a rel ang” (Mika 4:7) “Kebai chu ka chhandam ang” (Jephania 3:19) Lal Isua Krista ringtu Mizote hian rualbanlote kan thlir dan hi a la duhawm lo a, kan be chhawhchhi a, kan tiduhdah thin. Hei hian kan hnam nunphung a lantir a. Hnam changkang leh Krista hmangaihna hrechiang a piangin rualbanlote enkawl an thiam in an duat a ni.
    Rualbanlote pawimawhna tlem han tarlang ila :
1.     Pathianin min enfiahna tura a dahte an nih avangin mi zahawm an ni.
2.     Rualbanlote chu kan zinga awm tura Pathian ruat an ni.
3.     Rualbanlote hi eng ang mi nge kan nih fiahna tura Lalpa min pekte an ni.
4.     Miropui leh chungnungte lakah mihring ze dik a lang ngailo, mihnuaihnungte lakah a lang \hin.
5.     Rualbanlote enkawl hi an chhungte hna a ni ngawt lova, sawrkar leh khua leh tuite hna a ni.
6.     He lei a Lal Isua aiawh tute an ni.
7.     An mahni hmangaih turin Lal Isuan Kohhranhote min duh.
    Rualbanlote hi engvangin nge kan enkawl ang :
1.     Rualbanlote chunga kan rilru put dan hi Lalpan min hmu reng tih hriat a \ul.
2.     Kan zinga an awm hi Pathian lawm zawng a ni.
3.     An tana tuisik nokhat sen pawh hi a thlawn dawn lo.
4.     Rualbanlote chunga that chhuah hi kan mawhphurhna tura Lalpa ruat a ni.
5.     Isuan rualbanlote a khawngaih a, an tan a tul a tihsakin a ti dam thin.
6.     Rualbanlote ngaihsak leh chhawmdawl hi ram leh Kohhranhote tihtur pawimawh a ni. He leia Lal Isua aiawhna hna pawimawh berte zing ami a ni.
        Pianphung, rilru leh retheihnain a kuangkuah RUALBANLOTE hi kan Lal Isuan he leia a Kohhranhote tan kan VANTIRHKOHTE an ni tih hi kan theihnghilh a hlauh ber a ni. “Tih tak meuhvin ka hrilh a che u, Heng ka unaute berte zinga mi pakhat chunga in tih chu ka chunga ti in ni” (Matthaia 25:40) tiin. Lal Isuan khawvel tawp huna Pa hnen kan thlenna tur CHAHBI pawimawh a nih thu min hrilh hi i vawng reng ang u.

Friday, May 20, 2011

KOHHRAN PUMPUI HNA TUL BER


Pathianin a Abrahama kaltlanga tih a tum chu, ‘Nangmah avangin hnam tin an la thawveng ang’ tih hi a ni; hei hi Abrahama thlah a\anga Chhandamtu lo kal tur a sawina a ni. Jehova, Israel mite leh Palestine ram hi Trinity angin a inzawm tlat a, a mi ten an hawisan chuan, an ram pawhin a tuar \hin. Amah Jehova an zui that chuan, anmahni leh an ramin hamthatna an dawng \hin. Mosia leh Zawlnei zawng zawngte thusawi laimu pawh kha Lal Isua hi Pathian thuthlung tifamkim tura lo kal a ni a, a thawhleh hnua a thusawiah pawh hei bawk hi kan hmu a ni. Lal Isuan Kohhran a rawn din khan, Setana, thim lal thuneihna hneha a lal ram din tur leh Pa remruat chu hlen chhuak turin a lo ruat leh ta a ni. Pentikost ni a Thlarau Thianghlim a lo thlen khan, Isua hi Lal leh Chhandamtu a nihzia khawvelin an hriat theih nan Thlarau hi pek a nih thu Peteran a rawn puang a.
Israel hoten khawvel hnena Chanchin |ha hril an lo hlawhchham tawh kha, a kohhrante chuan an hlen chhuak dawn  ani. Pathian thiltihtheihna, hun hnu- hnunga lo lang tur ropui tak avangin, zawlnei chuan, “Tuifinriat chu tuiiin a tikhat ang hian, khawvel pumpui chu Lalpa ropuizia hriatnain a lo khat dawn a ni” tiin a lo puang tawh a ni. Tunah hian ram tinah Chanchin |ha chu rahin a pung mek a ni.
Tirhkohte Thiltih hi - Thlarau thiltih bu a ni : Pentikost ni hi Kohhran lo pianchhuah ni leh hun thar Pathianin a hawn tan ni a nihzia zirtir tlem te in Jerusalem khawpui an chawh buai hnehzia a\ang kan hmu a nih kha. Petera a lo dingchhuak a, mi dawihzep tak kha, mite mak tih khawpa huaisen leh thiltihtheihnaa thuama awmin ‘Lal Isua hi Lal leh Chhandamtu a ni e’ tiin a tlangau ta. Kohhran tiak tura ringtute nun leh thusawi khan mi a hneh tawp, an danglamzia mi ten an hmu tlat.  Thilmak tam tak lo thlengte chuan Pathian thu an sawi dikzia a rawn nemnghet zel a, dodalna lo thlengte pawh Chanchin |ha puan darhna hmanrua a lo ni ta zel mai,. Thlarau Thianghlima harhna hi Mission tobul a lo ni a, chu Thlarauva harhna chu tawngtaina hmunah a lo thleng \hin ang khan, LALPA hmaa inleihbuaa tawngtaiin tan i la thar leh ang! Pathian Thlarau chuan harhna ropui tak hmangin, hmun tinah Lal Isua chanchin hriltute hmangin, piantharna leh lawmna a thlentir ta zel a nih hi.
Heta kan zir tur pahnih pawimawh tak tak chu - Judai ram atanga Samari leh a chhehvela mite hnenah Chanchin tha a lo thleng ang khan, kan \henawmte leh hnam dangte pawh hi Chhandama awmah Lalpan a duh vek a ni tih kan hriat a va pawimawh em! Petera pawhin he cross cultural mission hi a lo hmu thiam ve ta. Mahni hnam rilru thihsan hi a har khawp mai, missionary rilru pu tur erawh chuan tihmakmawh a ni tlat. Hnam dang kan tih hi Pathian rilruah chuan, an dang lova, bul khat vek, inzawm vek kan ni.Zoram Kohhrante hian a hnai vai ‘mission lama inhmang zo lovin,a tam leh tul ber, a vai hnam pui hote zawk hi cross-cultural mission hmangin an zingah i thawk ve tawh ang u.
Barnaba leh Paulate an rawn chhuak a, Antiokei Kohhranah zirtir leh rawngbawla an inhman laiin, thlarau chuan missionary atan a kap chhuak ta a. Kohhran din chhan ber chu ‘Missionary tirh chhuah’ a ni a, “Mission tum bul ber chu Kohhran phun leh tihdarh zel a ni’ tih hi heta tang hian khawvelin an lo zir ta bawk a ni. Kohhran an phun a, chung Kohhran an phunte chuan Kohhran dang an hring leh ta zel a; Kohhran tiak tharin Kohhran dang a hrin zel hian Kohhran a lo pung chak thin a lo ni!
Kohhran Mission hna : Tirhkohte Thiltih bua kan hmuh chian em em chu, Kohhran din chhan hi mission hnathawh a ni a, chu mission hnathawh tum chu Kohhran phun darh zel tih hi a ni. Mizoramah hian Kohhran tih hian ‘Pawl’ hmel hi a lo lang vat thin a, ‘Politik chuan min ti then thin’ tihang maiin, Kohhran hian min ti then ta pheng phung em ni aw’ tihte pawh a ngaihtuah theih ta rum rum mai. Pawl ram tana thawk ni lovin, Pathian ram zau nan thawk tur kan ni tih hi kan chian a va pawimawh leh zual te em! Bible chuan Pathian chauh chibai buk turin min ti a, thenkhat chuan, kan Kohhran hi kan bia  ani ber tawh zawk awm e. Kohhran aiin Pathian ram a lian zawk a, Pathian ram hi keimahni pawl ram ni lova kan zawm hmasak a va pawimawh tak em! Mizoten Kohhran kan hriat dan ber chu ‘Mission’ tih a ni mai. Pawl ni lovin Mission hi uar \heuh ila Chanchin |ha hril uar - Mission Kohhran kan ni mai dawn a ni.
Rawngbawlna kawnga kan zir turte : An sawi fo chu ‘Thawhho theih lohna hi Pathian ram zauna daltu lian ber  ani’ an ti thin. Missiona field tam takah, Mizo Kohhran hrang hrangte kan insul ta nuk nuk a, a ram mi ten an zawh fo chu ‘Tunge kan rin ber tak ang le?’ tih hi a ni. Isua zuitu vek te kan thawhho theih lohna hian, ram mite kan ti then a, tul lovah sum kan paih a, inelna thianghlim lo avangin buaina kan ngah phah thin. Sum, mihring leh tha kan thawh tam ngaihtuahin, rah kan seng lam hi a tam lo tlang khawp mai.
Pathian ram dinna kawngah hian, Thlarauvin thilthar a rawn hriattir zel \hin a. Tun laiah pawh Pathian Thlarauvin a hman, rawngbawlna chi hrang hrang a lo chhuak reng mai. Pathian hmanraw tha ber chu ama hman theih tura inpe leh Thlarauvin a hruaite an ni fo. Tirhkohte bua Thlarau hmanraw thar leh kawng thar Lalpan a rawn buatsaih thin ang hian, Thlarau hriak thihna thar leh malsawmna nena Lal ram din a nih theih nan, Lalpan min tithar zel rawh se.

Saturday, April 30, 2011

Bial Zaipawl Member tharte

    Heng a hnuaia tarlante hi kum 2011-2012 chhunga Champhai Vengthlang Pastor Bial Zaipawl Member atana Bial K|P in a lak tharte an ni. Member zawng zawng hi mi 25 anni a, Conductor 2 nen mi 27 anni. |anglai  mi 21 lak nawn leh anni a, a thar mi 4 lak belh anni bawk. An hming tawpah hian an Kohhran hming tarlan zel a ni e.

Soprano :
1) Nl. Vanlalchhanhimi Hrahsel, Vt
2) Nl. Lalsangpuii, Vt
3) Nl. Zothangpuii, Vl
4) Nl. Lalhmingliani, Vl
5) Nl. C. Lalhmagaihzuali, El
6) Nl. Vanlalzami, VTN
7) Nl. B. Lalchhuanawmi, VTN

Tenor :       
1) Pu J. Lalmuanpuia, Vt
2) Tv. K. Laltlanmawia, Vt
3) Tv. VL Ramdina, Vt
4) Pu Andrew Laldinpuia, Vl
5) Tv. C. Liansangpuia, VTN


Controlto :    
1) Nl. Laltlanthangi, Vt
2) Nl. C. Zonunsangi, Vl
3) Nl. ZD Ngurkungi, Vl
4) Nl.C. Ngurthazuali, Vl
5) Nl. C. Lalmuanzuali, El
6) Nl. K. Lalrinnungi, VTN

Bass :   
1) Pu R. Lal\anpuia, Vt
2) Pu David Laltlanmawia, Vt
3) Tv. Ricky Hmingthansanga, Vt
4) Tv. K. Laldinthara, Vt
5) Pu R. Laldinsanga, Vt
6) Pu Rohlupuia, El
7) Tv. R. Lalhruaitluanga, VTN


Conductor     :     Pu J. Lalchhuanawma, Venglai
Asst. Conductor     :     Tv. R. Lalengmawia, Vengthlang North
Convener     :     Pu Lalsangliana, Fin. Secretary, BK|P

Friday, April 8, 2011

Lal Isua Thlemna Tawh Thu

Chang thlan : Luka 4:1-13

    Lal Isuan thlemna a tawh lai hian thlarauvin a khat tih kan hmu. Setana hian Lal Isua ringtu, thlarauva piangte hi a thlem \hin.  Kan inngaihtuahna tur chu - Setana hian min thlem ve \hin em? tih hi a ni. Ringtu inti si, thlemna kan tawh pawh inhre ngai mang lo, Setana’n thlem tlaka a ngaih loh kan nih chuan kan inenfiah a ngai khawp ang. Pastor leh rawngbawltu hlawhtling kan tih te hi Setana’n nasa taka a thlem \hin te an ni. Kan zui, Lal Isua meuh pawh thlem ngamtu Setana hian Isua ringtute hi a target ber kan ni. A dawtah chuan, Setana \awngkam, “ Pathian fapa i nih chuan..” tih hi zir tham a awm.
    Isua kha Pathian fapa a ni tih chu a hai hauh lo vang. Pathian fapa i nihzia ropui takin lantir la, thilmak te ti la, khawvel ropuinate pawh inbel rawh, mite’n i ropuina an hmu ang a, an zui dur dur mai ang che.. a tihna  niin a lang. Ropuina kawng ni lovin kraws kawng zawh zawk tur a nih avangin Isuan heng thlemnate hi a hneh a ni. Keini erawh chuan kan do zo lo hlein a lang. Kawng lehlamah chuan, Pathian fapa, mi piangthar i ni tak meuh maw? Mite angin i lam ve si lo va, ngaihtuahna sual tam tak i la pai lehnghal a, piangthar i inti ngam meuh maw? a tihna te pawh a ni thei bawk. He thlemna avang pawh hian mi tam tak chu kan tlu leh \hin niin a lang. Tunah chuan Isua thlemna tawh te hi han chhui bing ila :
    Lung chhanga chantir : Lung chhanga chantir tura Setanan a thlem lai khan ni 40 leh zan 40 chaw a nghei avangin Isua taksa mamawh ber chu ei tur a ni. Ei tur aia nunna a thupui zawk titu a nih avangin he thlemna hian a hneh lo. Keini erawh chuan kan taksa mamawh hi thlarau lam nunna aiin kan ngai pawimawh zawk em ni aw? a tih theih he thleman kan do zawh loh danah hian. Ringtute chu Pathianin a ngaihsak a, an hnathawh pawh mal a sawm \hin reng a ni. Harsatna pawh tawk tur kan ni tho. Mahse, Pathian ringtu ka nia, mi laka zahpuiawm leh rethei taka awm hi a mawi lo, tih changchawia Pathian aia mahni mamawh dah hmasak zawk hi a fel lo. Pathian hre lo lekin kan taksa duhzawng zawnnan a inhmanral theih. He thlemna kan hneh loh vang hian mi rethei chanai tur pawh in saknan te, lirthei leinan te kan chantir a. Ringtu/rawngbawltu kan  nih avanga miten min hriat venate hmang \angkaia kan lak ve tur ni lo lak ve mai te, mite an intlar nghuk laia inti hmelhriat nei \ha taka mite lak khalh te hi lung chhanga chantir ang tho a ni. Sawi tur a tam mai. A tawi zawngin, kan thlarau nun chhiat phahna tur khawpa tisa thil buaipui hi lung chhanga chantirna a ni.
    Khawvel ropuina thlir : Tlang sang tak, khawvel ropuina zawng zawng lan theihnaah khan Setanan Isua, lei leh van siamtu hnenah, “Heng zawng zawng hi ka ta a ni” zuk ti ngam a!  Bawkkhupa chibai buka pek te a tiam vel! Setana hi a huaisarin a zaktheilo ngawt mai. Van ropuina zawng zawng kalsantu Lal Isua hian Khawvel ropuina hi a lo kal chhan a ni lo. Mihringte hnena chatuan ropuina pe tura lo kal a ni zawk. Keiniho chu tlang sang taka hruai pawh kan ngai lo. Kan thenawmte nun dan a\ang ringawt pawhin khawvel ropuina hi kan it \hin. Chawimawina leh ropuina kan thlakhlelh luat avangin mi thiltithei deuh apiang chibai kan buk a, kan tlawn \hin. Kan hriat loh hian Setana pawh chibai kan buk \hin ta ve ang! Khawvelah ropuina te, chawimawina te, hausakna te hi kan hnawl vek tur tihna a ni lo, Lal Isua vanga kan chan a nih chuan an \ha e. Engkim tiropuitu Lal Isua tel theihna a nih loh chuan kan hnawl zel thung tur a ni ang.
    Biak Ina Chawimawina : Lal Isua kha Biak In chhip zum a\ang khan tlain na miah lo ta se, Messia ah Judate khan an pawm ngeiin a rinawm. Ama ropuina tur aiin amah tirtu ropuina a ngai pawimawh a. Chu a ropuina chu Kraws tuarna kha a ni tlat. Tunlai thlengin Kohhrana rawngbawlna hian mite zah a la kai hle. Rawngbawltute hian kan rawngbawl hnain ropuina leh chawi-mawina a ken hi keimahni ta emaw kan ti ang tih a hlauhawm. Biak Ina chawimawina khel hian kan tlan palh ang e. Chawimawina zawng zawng chu Pathian ta tur a ni a. Amah keimahnia a lan hun apiangah keini hi ama zarah ropuiin kan lang ve chauh dawn a ni. Setana thlemna kan hriata, kan hneh zel hi ringtute tihtur a ni.

Friday, February 4, 2011

SARUANG LEH MULUKAWLH

“Khawiah pawh saruang awmna apiangah mulukawlhte pawh an awm khawm ang” Mat. 24:28, Luka 17:37
                               
    Saruang leh mulukawlh hi thil hrang ni mah sela inzawmna thui tak a nei a. Lal Isua meuh pawhin a sawi zawm hmiah mai a, thil inzawm tak chu a ni. Kan thu lakna lai hi Chanchintha Mathaia ziak hlawm rukna 19:1, 25:46 chhungah thupui hrang hrang hlawm lian pui pui Isuan a sawi a, chung zingah chuan a lo kal lehna thupuia min luhpui nan rapthlak eltiang lo thleng tur tawpah a thu khar nan a hmang a. Thupui dang, a lo kal lehna thupui ropui takin a sawi zawm ta a ni.
    Mulukawlh : A lu chauh a kawlh lo va, a ngawng atangin a kawlh a, ‘mulukawlh’ tih an ni a. A rualin an awm thin a, sa hel ei chi an ni a, ei thiang lote zinga mi an ni. Saruang awmna apiangah chuan an awm tuau tuau thin a. Sakeiin saruang a ei mawlh mawlh lai pawh hian an eipui ve mai thin a. An kil tuau mai a, an petthla a, sei tak tak pawh hi an dawlh uak uak thei \hin a. Mu sahel ei chi-ah chuan an lian a, an huai bawk a, an ei lai chu midangte chuan an eipui ngam \hin lo.
    Saruang : Mitthi ruang emaw, saruang engpawh hi an chaw duh berte an ni a, chutiang awmna apiangah chuan koh khawm ang maiin hla tak tak a\ang pawhin an thlawk khawm ta mai thin a. Anmahni ko khawmtu chu saruang chu a ni. Mulukawlh rual chu an inngeih phian a, saruang chu an tlan lui lui thin  ani. Saruang hi taksa (body) tia lehlin a ni a, mulukawlh pawh mupui (eagle) tih a ni bawk.
    Saruang leh mulukawlh sawi zauna : Saruang chu engnge ni a, mulukawlh chu engnge ni? Isuan a sawi hian hmehbel bik a nei em? Mizopa Pathian thu chhut thin mi chuan hriat kilhkelh hi kan duh thin a, hei hi a mak lo ve. Isua hi Pathian fapa a ni a, a thilsiam lai khan a puipa niin, thil inhmeh te chu a hre em em a, chuvangin a thu sawi chin hi fiah tak a ni. Sawi zauna lo nei dawn ta ila -
    a) Saruang hi Krista a niang a, mulukawlhte hi a hmelmate an niang.
    b) Saruang hi Krista a ni anga, mulukawlhte hi Kristiante an ni ang. Hetiang ngaihdan zulzui hian kan Kristian hlaah pawh ‘Beramno nunna thianghlimin chhandamte an inchawm ang’ tih a ni a, thil inhmeh tak a ni ang.
    c) Saruang hi Krista dodaltu (anti-Christ) a ni anga, mulukawlhte hi Mi Thianghlimte an ni ang.
    d) Saruang hi Judate an ni anga, mulukawlhte hi Rom sorkar a ni ang. An sorkar chhinchhiahna pawh ‘mupui’ a ni an ti.
    Heng ngaihdan chi hrang hrangte hi Pathian thu hriat dik kan duhzia kawng zawnna a ni a. Isua sawi tum ber ni a lang chu - A lo kal leh ni leh hun  khirh tak lo thleng chu  hai rual a ni dawn lo, saruang awmna apiangah mulukawlhte an awm khawm thin ang mai hi a ni dawn, tumah inzawh leh hranpa a ngai dawn lo,  chhinchhiahna fel tak, nungcha hmanga sawina a ni.
    Aizawl khawpuiah te, Champhai khawpuah te Lal Isua lo kal ta sela, khawvelin an hre vek dawn a ni. Olive tlangah lo kal ta sela, Mizorama mite pawhin kan hre vek ang. Saruang awmna, mulukawlh ten an hre vek ang mai hian. En teh u, saw ta saw, en teh  u, heta hi, tia inhrilh a, inkhawhhmuh chawp hnihne a ngai dawn lo. Chhak lamah kawl a phe a, thlang lam thlengin a hlim awm lo va a ang vek ang mai hi a ni dawn e, a ti a ni.
    Engnge kan tan a tulna : Hun  hnuhnunga thil lo thleng tur zirtirna kan chian hi engnge a tulna? Lal Isua thu sawi hriatfiahna hian thlamuanna min thlen a, thu hriatfiah harsa tak takte hi kan hriat chian a, kan buai loh nan, tihder leh buma kan awm loh nan, kan fimkhur theih nan Isuan a sawi a. Heng thute hi kan Sunday School thil tumte zinga pakhat - ‘Pathian thu dik taka pawm leh hmantir’ tih a ni. ‘Saruangah min siam rawh, mulukawlhte ei turin’ han tih hi a thuk hle a, a thu tum leh a sawi chhan hrilhfiah tur leh mi dangte pawh hrethiam tura zirtir thei tura inhlan leh ‘Rapthlak eltiang’ Harmagedon indona rapthlak tak lo awm tur, Isua lo kal lehna tura inring renga lo inpeih tur leh chumi atana Kohhrante fuih thar a, ringlote Krista hnena hruaitu tangkai kan nih theih nan; heng thute hmang hian i inbuatsaih thar theuh ang  u. Chu hun rapthlak tak chu a lo thleng ngei dawn si a.
                                                                                         

Friday, January 28, 2011

THILTIH AVANG A NI LO VE


Ringtu, piang thar te, bo leh lo a chatuana an himna leh an bo leh thei tia a ngaitute hi mi thiam pui pui Theologian-te zingah an awm ve ve a. Chuvang chuan kan ram Kristiante zingah pawh hetiang ngaihdan in ang lo hi kan awm ve ve ni te pawhin a lang. Chuvangin tun \um chu an him a ni tih lam sawi a, hetiang lam hi i lo ngaihdan a nih loh pawhin, heng a\ang hian kan ngaihtuahna siam tharin rilru  inhawng takin Bible Pathian thu hi i zir intum teh ang. Bo leh thei anga Bible a langte a lar zual lo en ila :
            1. Heb. 6:4-8 - Rilru tihvar, van thilpek tem, tluksan .... Bo leh ta tia ngai an awm - Mahse bo lo a ngaite chuan ‘anchhedawng’ a ti lo, a tawp chang 8 ah ‘anchhedawng thaw’ a ti a ni, an ti.
            2. I Kor. 3-15 - Lalpa zanriah ei chungchanga zah lo, thunun te duai pawh muhil lo, (thite) kha bo leh ni lovin hetiangin a ti ‘Khawvel nen thiam loh changa in awm ve loh nan Lalpa thununin in awm’ a ti. Thi khawp hiala thunun te pawh ri     ngtu chu an bo lo a ni.
            3. I Kor. 3:11-15 - ‘Mei a fiaha hnathawh k^ng vek te chu, Amah tak tak erawh chu chhandamin a awm ang; amaherawhchu mei a kal tlang ang maiin’ a ti. Rinna avanga chhandam kan ni, thiltih avang a ni lo-Eph. 2 a a sawi angin kan chhandam nihna hi rinna a ni a, thiltih lam hian a khawih chhe lo, lawmman erawh a ch^n a, an thiltih ang zela pek tur a nih avangin.
            4. Joh. 15:2 - Zawmpui peng rah lo paih chhan chu a rah tam leh zual nan a ni, a ti tlat mai. Amah a peng rah lo kha a rah tam nan a paih a ni.
            Hebrai ziaktuin Heb. 12:6 Pa-in fa a hmangaih apiangte a thunun \hin, a tih ang khan Pathianin a fa, sual kawnga kalte chu thihna thlengin a thunun \hin ni. Kan fate kan zilh a kan thunun avangin kan fa an ni ta lo tihna  a ni lo. Fa \ha an nih zawk nan kan thunun \hin ang hian Lalpan a fate a thunun \hin a ni.
            Bible-a ringtu bo theihna lam anga lang tl>m t> kan tarlang a. An bo dawn lo chatuanin an him tih lam i thlir ve tawh ang aw.
            1. Pathian Fa A Nih Avangin a him : Lal Isuan ‘Tisa duhzawnga hrin ni lo Pathian hrin’ a ti. Chu chu - Piang thar - Chhandamfa a ni- Joh. 1:13.
            Kan fate hi an sual em avang emaw, an \hat em avang emaw a kan fa an ni lo ang hi Pathian fate dinhmun pawh a ni. Fa \ha nu leh pa ti lawmtu kan nih erawh a \ul. Chuvangin Pathian chhandamna changtute chu thil\ha ti atan a siam, a kut chhuak kan ni a, kan awmna tura buatsaih a ni.
            ‘Ka bo dawn chuang lo’ tia khawvel lama ngampat nana hmang \hin te zawng - Pathian hrin la ni lo te, van khua leh tui ni lo, khawvel khua leh  tui, piang thar ni lo chiang thar, bo leh ni lovin, bo la zawn hmuh loh te an ni duh hle. Pathian hrin Pathian hmangaihna an thinlung a leih tawh te chuan Lalpa Pathian duh zawnga nuna, a duh zawng tih hi an lawmna ber a ni.
            2. Pathian Thiltihtheihna A Ven Kan Ni :  I Pet. 1:5-Rinna avangin Pathian thiltih theihna a ven chu in ni. Pathian thiltih theihzia kan hre zo lo, chu chuan ven kan ni.
            Joh. 10:26,27-Lal Isuan ‘An hnenah chatuana nunna ka pe, kumkhuain an boral lo ang a, tuman ka kut ata min chhuhsak hek lo ang, anni min petu ka pa chu mi zawng zawng aia ropui ber a ni; tuman pa kut ata an chhuhsak thei lo ang’ a ti bur a ni.
            An bo leh chuan a chhuhsak leh tihna a ni ang, a kut ata chhuh turin - Setanan, a thlem chhuak emaw a chaknain a pawt chhuak dawrh emaw pawh nise, a kut ata a chhuah chuan he thu hi a daw dawn a ni. Pathian hian a venhim zawh zia hriain ‘An hnenah chatuana nunna ka pe’ a ti. Ka pe ang, ti lovin chatuana nunna a pe tawh a ni. Chatuana nunna an la nei ang, ti lovin - chatuana nunna an nei tawh a ti. Joh. 6:47 an bo leh chuan chatuana nun a tling lo ang. Kan nunna hi kan kutah pawh a awm lo a lo nih chuan Kol. 3:3 ‘In thi tawh a in nunna chu Pathianah Krista hnenah thuhrukin a awm si a’ Pathian hian a venghim zo ang ring mai rawh.
            3. Thuthlung - Thutiam Avangin A Him : Pathian leh mihringte an chenho a, hlim taka an  inpawl nan an inremna tura thuthlung thutiam hi siam a ni.
            Eden Thuthlung Genesis 2:16-17
            a) In ei chuan in ei ni la lain in thi ngei tur a ni : He thu thlung thutiam mawhphurhna hi mihring lamah nghah a ni. Mihring lam bawhchhiatna avangin thihna - chatuan a thihnaah mihring chu a lo tlu lut ta. Pathian fapa Isua Krista chu chatuan a thih hmabakte chhan tura an aiawhin mihringte chu amah rin avangin chatuana nunna a lo pe leh ta. Chu thuthlung chu Isuaah a innghat a, chuvangin Heb. 8:6-ah - Thuthlung \ha leh zual palai tiin a lo sawi ta.
            b) Israel Thuthlung : Pathianin a mite nen an inpawl a, an chen dun nan Sinai tlangah ropui rapthlakin, Thuthlung/Thutiam a pe a. Chu mawhphurhna chu mihring lamah bawk Israel hnamah a nghat leh a. ‘Ka thupeka in awm reng chuan, mal ka sawm ang che u, he ram a thil\ha hi in ei ang, he ramah hian in awm reng ang’ a ti. Israel-ho chuan ‘Mosia hunah kan zawm ang’ tiin an tiam a. Josua hunah an tiam leh a, mahse an zawm theih loh avangin an ram ata hnawh darhin an awm ta.
            Thuthlung Thar : Thuthlung Thar tiin a sawi avang  khan a hmasa chu a ti hlui ta a ni, tichuan a hlui/upa tawh chu a ral dawn a ni a ti.
            Heb. 8:7 - Thuthlung hmasa kha sawiselbo ni sela thlun nawn a ngai lo tur - engvangin nge sawiselna a awm. Mihring lama nghah a nihna kha a ni ngei ang. Thuthlung Tharah chuan. Heb. 8:6 - Thuthlung \ha leh zual palai - Isua Krista chu a mawh phurtu a hluina thing - nghet leh chhe lo turah Pathianin Thuthlung Thar chu a lo siam ta a ni. Chhandamna, Isuan a thawk vek a, rin mai tur a ni  ta a ni.